سیستم ترمز ضد سقوط RBS از ترکیب مکانیزم های فنر و چرخدنده تشکیل میشود. بریده شدن سیم بکسل، عامل محرک عملکرد ترمز در این سیستم ترمز آسانسور میباشد. به این صورت که به محض پاره شدن سیم بکسل، سیستم ترمز RBS با عملکرد سریع و خوب خود، از سقوط کابین مسافران جلوگیری کرده و حتی به اندازه یک سانتی متر مانع از حرکت و سقوط کابین میگردد.

تفاوت سیستم ترمز RBS با سیستم پاراشوت آسانسور

عملکرد سیستم پاراشوت آسانسور به گونه ای است که هنگام افزایش سرعت سقوط کابین فعال میشود. به این معنی که وقتی سرعت کابین از حد نرمال و مجاز بالاتر میرود، سیم تحریک کننده پاراشوت ها فعال شده و پاراشوت ها با اتصال به ریل ها، با عملکرد گاز انبری خود کابین را متوقف میکنند.

هنگامی عمکرد پاراشوت ها موثر هستند که تعادل و توازن حرکت وزنه های پشت کابین و سیم بکسل دچار اختلال شود. در این صورت، سرعت حرکت کابین زیاد بالا نبوده و فقط کابین با سرعت زیادتر از حد معمول، به طرف بالا یا پایین حرکت میکند.

اما هنگامی که سیم بکسل پاره گردد، سرعت سقوط کابین بیش از اندازه بالا میرود. با توجه به اینکه سیستم ترمز پاراشوت ها اصطکاکی میباشند، در  این شرایط سیستم ترمز نمیتواند کابین را متوقف کند چراکه نیروی اصطکاک توان تامین نیروی کافی برای توقف کابین را ندارد. اگر ریل های راهنما و پاراشوت های به کار برده شده در آسانسور، از نوع بی کیفیت و ارزان باشند، این قضیه خطرناک تر است.

مزایای سیستم ترمز RBS

• توقف کامل کابین آسانسور هنگام پاره شدن سیم بکسل
• رها شدن دوباره ترمز اضطراری بعد از اتصال مجدد سیم بکسل پس از عمل کردن ترمز
• قفل کردن کابین بلافاصله پس از گسیختن سیم بکسل
• امنیت افراد داخل کابین هنگام سقوط
• قابل نصب بر روی هر نوع آسانسور سیم بکسلی
• کاملا اتوماتیک
• عدم نیاز به نیروی خارجی یا برقی
• کاملا مکانیکی

الکتروموتور

الکتروموتور یا موتور الکتریکی، وسیله است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی مبدل میسازد. به طور کلی هنگامی که یک هادی حامل جریان الکتریسیته، تحت تاثیر میدان مغناطیسی قرار بگیرد، نیرویی از طرف آن میدان مغناطیسی به روی آن هادی حامل جریان وارد میگردد. اکثر موتورهای الکتریکی تولید شده به صورت دوار میباشند. اما در بین آنها الکتروموتور خطی نیز وجود دارد.

الکترموتور ترمزدار

به کارگیری ترمز برای الکتروموتورها یا موتورهای القایی در گونه ای از تجهیزات و ماشین آلات صنعتی بسیار مهم و ضروری است و توجه به این نکته خالی از لطف نیست که در زمان کار با موتورهای الکتریکی نیاز است که بعد از خاموش کردن موتور، محور موتور بلافاصله متوقف شود تا باعث ایجاد اختلال در کار نشود. علت استفاده از ترمز الکتروموتورها، به دلیل توقف سریع الکتروپمپ و یا الکتروگیربکس در هنگام توقف کنتاکتور میباشد.

در کل میتوان الکتروموتور ترمزدار را ترکیبی از یک موتور اقایی به همراه یک دیسک ترمز دانست.

انواع ترمز الکتروموتور

الکتروموتورها یا موتورهای الکتریکی دارای انواع مختلفی از ترمزها هسنتند. این ترمزها عبارت اند از:

• ترمز مکانیکی

این نوع ترمز که به صورت الکترو مکانیکی عمل میکند، از دو دیسک ثابت و دیگری متصل به شفت اصلی الکتروموتور تشکیل شده است. دیسک های به کار گرفته شده در این ترمز توسط لنت و فنر به یکدیگر متصل میشوند و در هنگام وصل جریان به موتور به وسیله یک آهن ربای سیم پیچی شده، این اتصال گسسته شده و موجب رها شدن شفت روتور میگردد. این نوع ترمزها بیشتر در مواردی مانند آسانسورها، بالابرها و... کاربرد دارند.

• ترمز توسط اینورتر یا درایو موتور

از جمله مطمئن ترین ترمزها در بین ترمزهای لحظه ای در الکتروموتورها، ترمزهای اینورتر یا درایو موتور میباشند. گاهی اوقات دستگاه های به کار گرفته شده در سیستم های صنعتی، موجب راه اندازی پله ای موتور میشوند. اين نوع دستگاه ها مجهز به ميکروپروسسورهايی در سيستم خود هستند، که برنامه پذير بوده و به وسیله کاربر پارامترها، تنظيم و اعمال میگردند.

• ترمز جریان مستقیم DC

ترمز جریان مستقیم DC صرفاً به دلیل توقف سریع روتور مورد استفاده میگردد و مدار اتصال ترمز تا لحظاتی پس از توقف الکتروموتور، در مدار باقی میماند. استفاه از این نوع ترمز در گیربکس های شافت و برای مصارفی که قرار است دستگاه در زیر بار توقف نماید، توصیه نمیشود. چراکه پس از قطع مدار ترمز، الکتروموتور به دلیل فشار بار، شروع به چرخش میکند.

• ترمز جریان معکوس

تغییر جهت گردش در موتورهای سه فاز و تک فاز با یکدیگر تفاوت دارند. به این صورت که در موتورهای سه فاز با تعویض جای دو فاز و در موتورهای تک فاز با تعویض یکی از دو سر سیم پیچ اصلی، گردش ممکن میباشد. در هنگام قطع موتور، کنتاکتور سریعاً با مدار مخالف جهت، وارد مدار شده و نیرویی بر خلاف جهت چرخش به روتور وارد می آورد که موجب توقف روتور میشود. اما اگر مدت زمان اعمال این نیرو، بیشتر از لحظه توقف باشد، الکتروموتور در چهت عکس شروع به چرخش میکند.

کاربرد الکتروموتور ترمزدار در صنایع

• توربین بادی
• آسانسور و بالابرها
• صنایع غذایی
• انواع جرثقیل وینچی
• دستگاه های بسته بندی و شیرینگ
• الکتروموتور گیربکس دار

یکی از مهمترین قطعات هر خودرو، گیربکس یا جعبه دنده آن خودرو میباشد. اهمیت این قطعه کمتر از موتور خودرو نیست. گیربکس های به کار رفته در اتومبیل ها میتواند به دو صورت گیربکس دستی و یا گیربکس اتوماتیک باشد. نحوه کار گیربکس اتوماتیک به صورتی است که نیرو را از موتور خودرو دریافت کرده و نیروی دریافتی را به صورت افزایش قدرت و یا افزایش سرعت به چرخ ها و دیفرانسیل منتقل میکند.

قسمت های اصلی گیربکس اتوماتیک

یک گیربکس اتوماتیک از بخش های مختلفی تشکیل میشوند که مهمترین این بخش ها عبارت اند از:

مبدل گشتاور، کامپیوتر مرکزی، کلاچ گیربکس اتوماتیک، چرخ دنده های گیربکس اتوماتیک و باند ترمز گیربکس اتوماتیک.

در ادامه مطلب به معرفی یکی از مهمترین اجزای گیربکس اتوماتیک، باند گیربکس اتوماتیک، پرداخته شده است.

باند گیربکس اتوماتیک

این قطعه مورد استفاده در گیربکس های اتوماتیک به دو صورت ساده و سرو تولید میگردند. هنگامی که فشار روغن به پشت پمپ هدایت شود، موجب حرکت پیستون شده و نیروی پیستون بر فنر غلبه میکند و در نتیجه به ضامن بست فشار وارد می آورد و بست قفل کننده (باند سرو) شروع به کار میکند.

حال اگر چرخ دنده داخل به وسیله محور ورودی بچرخد، هرزگردها با سرعت پایین تری گردش میکنند و در نهایت قفسه و محور خروجی با سرعت کمتر ولی با گشتاور بالاتر میچرخند. برای آزادسازی باندهای سرو، تنها باید روغن به پشت پیستون پمپ، فشاری وارد نیاورد.

هنگامی کلاچ درگیر میگردد، که فشار روغن به پشت پیستون کلاچ هدایت گردد. با حرکت پیستون صفحه ها به هم فشرده شده و این صفحه ها موجب قفل شدن چرخ دنده خورشیدی به قفسه میگردند. به این صورت مجموعه خورشیدی در گیربکس منظم میشود اما هنگامی که فشار روغن برداشته شود، صفحات به وسیله فنرهای برگشت دهنده به حالت خود برمیگردند.

اکثر افرادی که خودرویی با گیربکس اتوماتیک دارند، ممکن است اسم گیربکس CVT  (Continuously Variable Transmission) را شنیده باشند. در واقع این نوع سیستم گیربکس، نوعی گیربکس اتوماتیک تک سرعته است و قابل استفاده در انواع مختلف خودرو میباشد. به کارگیری گیربکس CVT در خودروهای کوچک بسیار به صرفه تر از به کارگیری گیربکس تمام اتوماتیک متعارف است. علت این مقرون به صرفه بودن، اندازه جمع و جور و سادگی ساختار این گیربکس است. تویوتا، نیسان و هوندا خودروسازانی هستند که از این نوع گیربکس در ساخت و تولید محصولاتشان استفاده میکنند.

گیربکس های CVT از چند جهت شبیه به گیربکس معمولی یا همان گیربکس دستی هستند. در خودروهای تجهیز شده به گیربکس CVT هیچ پدال کلاچی وجود ندارد ولی نسبت به خودروهای مجهز به سیستم گیربکس دستی، دارای قیمت بالاتری مباشند. از جمله تفاوت های گیربکس دستی با گیربکس CVT در میزان مصرف سوخت آنهاست. خودروهای گیربکس دستی سوخت کمتری نسبت به خودروهای گیبکس CVT مصرف میکنند.

سیستم گیربکس CVT و گونه های مختلف آن از ابتدای ساخت خودروها مورد استفاده قرار میگرفتند اما سیستم گیربکس واریوماتیک (Variomatic) بای اولین بار در دهه 50 توسط شرکت آلمانی DAF به بازار معرفی گردید. با تولید گیربکس واریوماتیک توسط کمپانی DAF، زمینه ای برای تولید گیربکس CVT فراهم گردید و استفاده از این نوع گیربکس امروزه بسیار فراگیر شده است.

ساختار گیربکس CVT

این نوع گیربکس ساختار نسبتا ساده ای دارد و به طور کلی از دو پولی مخروطی و یک تسمه V شکل تشکیل میشود که باعث اتصال آنها به یکدیگر میشود.از بین این دو پولی، یکی به چرخ و دیگری به موتور خودرو وصل است. با فشار دادن پدال گاز توسط راننده، دور موتور بالا رفته و یکی از پولی های مخروطی شکل، شروع به چرخش میکند. به این ترتیب تسمه متحرک پولی دیگر نیز متناسب با آن سرعت، تنظیم و میزان شتاب گیری خودرو را معین میسازد.

از آنجایی که هر دو مخروط به طور جدا حرکت میکنند، بر عکس گیربکس‌ های دستی یا گیربکس ‌های اتوماتیک معمولی، هیچ ضریب دنده‌ای وجود نخواهد داشت. بنابراین میتوان گفت یک گیربکس CVT یک گیربکس تک سرعته است که ضریب دنده‌ آن نامحدود میباشد. شاید به همین علت است که خودروهای مجهز به گیربکس CVT اکثراً دارای دور موتور بالایی هستند، چون دور موتور ارتباطی با دور چرخ ‌ها ندارد.

مزایای گیربکس CVT

• مصرف سوخت پایین
• انتقال قدرت بهینه به چرخ ها
• وزن کمتر
• تعویض دنده نرم تر

معایب گیربکس CVT

• صدای زیاد
• هزینه بالای نگه داری
• عملکرد نه چندان اسپرت

یک گیربکس CVT اجزاء متحرک زیادی نداشته و شاید به همین دلیل قابل اعتماد باشد. خودروهای تجهیز شده به این نوع گیربکس نیز معمولاً تحت فشار کمتری هستند. هنگامیکه رانندگان از روغن مناسب برای روان کردن گیربکس استفاده کنند و برنامه منظمی برای تعمیر و سرویس آن داشته باشند، گیربکس CVT نیز به اندازه یک گیربکس دستی یا گیربکس اتوماتیک معمولی قابل اعتماد است. تنها ایرادی که ممکن است پیش آید آن است که تسمه بین دو پولی امکان فرسودگی دارد. در این شرایط دور موتور بالا میرود و خودرو قادر به شتابگیری به صورت عادی نمیباشد.

به عنوان سخن آخر میتوان گفت که صنایع خودرو سازی جهان این روزها تمایل بیشتری برای به کارگیری گیربکس هایCVT  دارند و هر روز بیشتر از این سیستم خودرو در محصولاتشان استفاده میکنند.

گیربکس یکی از اصلی ترین اجزای وسایل نقلیه است و ارزش آن به قدری است که شاید بتوان آن را با موتور در یک جایگاه قرار داد. دو دلیل برای اهمیت بالای گیربکس مطرح است: اولین دلیل این است که هر موتوری دور محدودی داراست و بیشتر از آن نمیتواند کار کند و نکته دوم گشتاور معینی است که هر موتور با حداکثر دور خود میتواند تولید کند.

گیربکس که در زبان فارسی معادل آن جعبه دنده میباشد، ماشین هایی هستندکه بعد از موتور یا سر راه وسایل صنعتی قرار میگیرند و میتوان با کم و زیاد کردن نسبت توسط مکانیزم داخل گیربکس، گشتاور مورد نیاز دستگاه را به دست آورد.

به منظور مراقبت و نگهداری از گیربکس خودروهای اتوماتیک نکات مهمی وجود دارد که با رعایت آنها، عمر کارکرد گیربکس اتوماتیک افزایش یافته و از خراب شدن زودهنگام آن جلوگیری میگردد. این نکات عبارت اند از:

• شستن موتور خودرو

بر روی هر گیربکس اتوماتیک خودرو، قطعه ای به نام سلکتور نصب است که وظیفه آن تشخیص نمایشگر دست دنده میباشد.گاهی اوقات احتمال دارد که هنگام شستوشوی موتور اتومبیل، مقداری آب وارد این قطعه شده و موجب خرابی آن گردد و حتی گاهی لازم است که قطعه کاملا تعویض شود. بنابراین بهتر است در هنگام شستن موتور خودرو، آبی وارد سلکتور گیربکس اتومات نشود.

• بکسل کردن ممنوع

بکسل کردن خودروهای اتوماتیک در زمانی که قادر به حرکت نبوده و یا به هر خاموش میشود، کار درستی نیست. چراکه به هنگام بکسل، پمپ گیربکس قادر به پمپاژ نبوده و همچنین بوش های گیربکس قادر به روغن کاری نیستند و در نتیجه خسارت های جبران ناپذیری ممکن به گیربکس وارد شود. پس توصیه میشود برای جا به جایی خودروهای اتوماتیک به جای بکسل کردن خودرو، از جرثقیل یا خودروهای خوروبر استفاده گردد.

• بررسی به موقع روغن گیربکس

بررسی روغن گیربکس در خودروهای شاسی بلند، کامیون ها و بسیاری از خودروهای دیگر به آسانی چک کردن روغن موتور است. برای چک کردن روغن گیربکس لازم است گیج اندازه گیری سطح روغن را بیرون آورده و با یک دستمال خشک و دوباره سرجایش قرار داده شود. پس از مدتی دوباه آن را بیرون آوره و میزان .اقعی سطح روغن مشخص میشود. اگر سطح روغن از میران مشخص شده پایین تر باشد، احتمال نشتی روغن وجود دارد. از دیگر نکات مهم در مورد روغن گیربکس آن است که این روغن باید به رنگ قرمز بوده و علاوه بر شفاف بودن، نباید دارای بوی بدی باشد. در صورت ناشتن هر یک از این مشخصه ها، بهتر است برای تعویض روغن گیربکس اقدام شود.

• سرویس سیستم خنک کننده موتور خودرو

وظیفه خطیر و مهم این سیستم، جلوگیری از بالا رفتن بیش از حد دمای موتور است. بدین صورت که اگر دمای موتور از حد مجاز بالاتر رود، پیش از موتور خودرو، گیربکس در معرض آسیب دیدگی قرار میگیرد. پس نحوه کارکرد صحیح سیستم خنک کننده خودرو بسیار حائز اهمیت میباشد.

• عدم تعویض دنده در زمان حرکت خودرو

برای تعویض دنده خودروهای اتوماتیک، مثلا برای تعویض حالت D به حالت P، بهتر است خودرو کاملا ایست کرده باشد. اگر این عمل زمانی که خودرو در حال حرکت است انجام شود، گیربکس تحت فشار قرار گرفته و در دراز مدت دچار مشکلات اساسی میگردد.

• تعوض به موقع فیلتر گیربکس

گونه از گیربکس ها موجود است که دارای فیلتر میباشد. در این صورت لازم است که در فواصل معینی این فیلترها تعویض گردد. وجود فیلتر در گیربکس اتوماتیک بسته به برند و مدل خودروی متفاوت است. اکثر خودروهای جدید فیلتر گیربکس ندارند، اما اگر خودرویی در جعبه دنده فیلتر داشته باشد، باید زمانی که روغن گیربکس را تخلیه می کنند، فیلتر گیربکس نیز تعویض شود.

یکی از مهمترین نکاتی که نقش اساسی در عملکرد مطلوب سیستم ترمز خودرو دارد، نصب صحیح لنت ترمز است. این قطعه بسیار کاربردی در خودرو، هر چند وقت یکبار نیاز به تعویض شدن دارد. بنابراین شناخت انواع لنت ترمز و نحوه تعویض آن برای تمامی رانندگان ضرورت دارد.

نکات طلایی تعویض لنت ترمز

برای فرایند تعویض لنت ترمز خودرو، نکات مهمی وجود دارد که در ادامه مطلب به آن پرداخته شده است.

• آغاز تعویض لنت ترمز

دیسک و لنت های ترمز باید از نظر آنکه به چه حد سایش رسیده اند، بررسی شوند و پیش از تعویض لنت ترمز، باید همه قطعات آسیب دیده مربوط به محور و سیستم هیدرولیکی تعویض گردند.

• اندازه گرفتن ضخامت دیسک ترمز

دیسک ترمز باید با کولیسی مناسب اندازه گیری شود و به حداقل ضخامت آن توجه گردد. توجه به این نکته ضروری است که ضخامت دیسک نباید تا پایان عمر مفید لنت ها، از حداقل ضخامت مجاز کمتر باشد. بر اساس نوع سیستم ترمز، باید بلبرینگ چرخ و یا سنسور حلقه ای (کونیک بلبرینگ) تعویض شود.

• زنگ زدایی سطح تماس و توپی چرخ

بعد از آنکه دیسک های قدیمی ترمز برداشته شد، باید سطح تماس و لبه های توپی چرخ به وسیله یک برس سیمی، سمباده کاغذی و... کاملا زنگ زدایی شود. اما در هنگام زنگ زدایی باید مراقب توپی چرخ ها بود تا آسیب نبینند و همچنین کالیپر ترمز که هنوز به سیستم هیدرولیک متصل است باید به گونه ای سفت شده باشد که هیچ فشاری به لوله ترمز نیاورد.

• پاکسازی سطح تماس و توپی چرخ

برای تمیز کردن سطح تماس فلزی، بهتر است از اسپری پاک کننده و براق کننده استفاده شود و همچنین جهت اطمینان از عدم خوردگی و آسیب دیدگی، بهتر است با کمک یک وسیله اندازه گیری مناسب مانند ساعت اندازه گیری شیطانکی، توپی چرخ کنترل شود.

• زنگ زدایی صحفه نگه دارنده سیلندر ترمز و شفت راهنما

برای زنگ زدایی از این قطعات بهتر است از یک برس سیمی یا سوهان سفت استفاده گردد تا به وسیله آن مواد چسبنده از روی براکت کالیپر میله های راهنما پاک شوند. هنگام زنگ زدایی باید مراقب بود تا به صفحه نگه دارنده کالیپر ترمز آسیب نرسد.

• گریسکاری سطوح راهنمای سیلندر ترمز

توصیه میشود برای گریسکاری سطوح راهنمای سیلندر ترمز، از گریس حرارتی بدون مواد جامد استفاده گردد.

• نصب دیسک ترمز

برای نصب دیسک ترمز جدید کافیست، دیسک نو را بر روی توپی چرخ قرار داده و به کمک پیچ های موجود، محکم شود. توصیه میشود دیسک نصب شده به کمک گیج ساعتی کنترل گردد. به طوریکه ساعت اندازه گیری در حدود  15 میلیمتر پایین تر از لبه بیرونی باشد. بهتر است این اندازه گیری روی چرخ سوار شده انجام شود.

• برگرداندن پیستون ترمز به حالت اولیه

به منظور جلوگیری از فشردگی و تابیدگی پیستون، همیشه بهتر است به کمک ابزار مخصوص به حالت اولیه برگردانده شود. برای انجام این عمل باید به نوع کالیپر و سیستم خودرو، توجه گردد.

ترمزهای بادی بیشتر در ماشین های سنگین مانند کامیون ها، کشنده های تریلی و بعضی کامیون های سبک به کار میرود. در این سیستم ترمز، یک تانک باد (مخزن ذخیره هوای فشرده) وجود دارد که این هوا توسط یک کمپرسور تأمین میگردد.جای این کمپرسور در کنار بلوکه موتور است و نیروی مورد نیاز خود را از میل لنگ میگیرد. کمپرسور هوای ذخیره شده را تولید کرده و این هوا از درون فیلترهای رطوبت گیر و روغن زن عبور میکند و سپس وارد تانک باد شده و در آنجا ذخیره میگردد. به زبان ساده میتوان گفت که عملکرد سیستم ترمز بادیاز طریق تبدیل نیروی فشار هوا به نیروی مکانیکی است.

نکته بسیار مهم در مورد ترمزهای بادی این است که عمل ترمزگیری در این گونه ترمز تا زمانی امکان پذیر است که فشار هوا به اندازه کافی درون تانک باد موجود باشد و در صورتی که فشار هوای درون تانک باد افت نماید، عمل ترمزگیری انجام نخواهد شد.

سیستم ترمز بادی عمل سه سیستم ترمز مجزا را با هم پوشش میدهد: ترمز پدالی، ترمز دستی و ترمز اضطراری.

عملکرد سیستم ترمز بادی

جهت ترمز گیری در این سیستم نیاز به فشار هوا می باشد که این هوای فشرده را کمپرسور فراهم میکند. زمانی که راننده پدال ترمز را فشار میدهد، هوای فشرده وارد بوستر ترمز میگردد و فشار هوا باعث حرکت دیافراگم داخل بوستر شده و موجب حرکت پیستون ها و به دنبال آن جغجغه ترمز میشود. جغجغه ترمز میل بادامک را میچرخاند. چرخش بادامک، کفشکی ها را باز کرده و به سمت کاسه ترمز حرکت میدهد. اصطکاک حاصل از تماس کفشکی و کاسه ترمز موجب عمل ترمزگیری میشود.

قطعات سیستم ترمز بادی

ترمز بادی همانند دیگر ترمزها از قطعات مختلفی تشکیل شده است که مهمترین آنها عبارت اند از:

• کمپرسور

کمپرسور قطعه ای است که هوای مورد نیاز سیستم را فراهم کرده و این هوا را به سمت تانک باد هدایت میکند. این امر موجب میگردد تا فشار هوای سیستم متعال باشد و ترمزگیری به درستی انجام شود.

• تانک باد

از این قطعه برای ذخیره هوای فشرده استفاده میشود.

• فیلتر خشک کن

فیلتر خشک کن قطعه ای است که بین کمپرسور و تانک باد قرار میگیرد و هوای ورودی به سیستم ترمز را از رطوبت، روغن و آلودگی ها تصفیه می ند. بوستر ترمز هوای فشرده کمپرسور را به نیروی مکانیکی تبدیل میکند.

• بوستر ترمز

بوستر ترمز قطعه ای است که شامل دیافراگم، فنر و میل پیستون است. وقتی راننده پای خود را روی پدال قرار میدهد، فشار هوا باعث بالا رفتن دیافراگم و درنتیجه بیرون راندن میل پیستون میشود.

• جغجغه ترمز

جغجغه ترمز توسط قرقره (دوشاخه) به بوستر ترمز متصل شده و فاصله کفشکی ها با کاسه ترمز را تنظیم میکند. وقتی فشار هوا باعث بیرون راندن میل پیستون بوستر میگردد، نیروی حاصل از این حرکت جغجغه، موجب حرکت ترمز میشود. درنتیجه چرخش جغجغه، میل بادامک چرخیده و کفشکی ها از هم باز میشوند.

در انتخاب هر وسیله نقلیه ای، یکی از مهمترین مواردی که میتواند کیفیت محصول، ایمنی و حتی قیمت آن را تعیین کند، سیستم ترمز آن وسیله است. همانطور که میدانید، هرچه قدر سرعت و وزن وسیله نقلیه بیشتر باشد، به ترمزهای قوی برای نگه داشتن آن نیاز است.

هواپیماهای مسافربری با داشتن موتورهای بسیار قدرتمند، آمادگی دارند تا وزن های بالغ بر 100 تن شامل مسافر و بار را حمل کنند. در مورد افزایش سرعت هواپیما، لازم به افزودن سوخت ورودی به موتورها میباشد. اما برای کاهش سرعت یا متوقف کردن این غول آسمانی نیاز به سیستم های ترمز متفاوتی است. سرعت فرود برای هواپیماهای مسافربری چیزی حدود 250 کیلومتر در ساعت است و خلبان باید پس از فرود، سرعت را به شدت کاهش دهد تا هواپیما از باند خارج نشود.

انواع مکانیسم های لازم برای ترمز هواپیما عبارت اند از:

• اسپویلر

اسپویلرها قطعاتی هستند که بر روی بال هواپیما قرار داده میشوند و با فعال شدن آنها، جریان منظم هوا از سطح بال جدا شده و منجر به واماندگی کنترل شده میگردد. کاهش نیروی بالابرنده و کاهش ارتفاع، نتیجه عمل اپویلرهاست. چراکه اولین کاری که خلبان باید برای فرود و کاهش سرعت هواپیما انجام دهد، کاهش دادن نیروی بالابرنده میباشد. با کاهش سرعت بالابرنده توسط اسپویلرها، تمامی وزن هواپیما بر روی چرخ ها افتادهو این امر باعث چسبندگی بهتر لاستیک ها به زمین و تاثیر بهتر ترمزها میگردد.

• ترمزهای دیسکی

پدال ترمز یکی از مهمترین قطعاتی است که مانند هر وسیله نقلیه دیگر در هواپیما نیز وجود دارد. در سیستم ترمزگیری هواپیما، با فشار دادن پدال ترمز، ترمز های دو سمت هواپیما فعال میشود و با فشار دادن تمامی قسمت های پدال ترمز، تمامی ترمزها  فعال میگردند. پدال ترمز هواپیما به سادگی پدال ترمز خودرو نبوده و با فشار دادن هر قسمت پدال، قسمتی از ترمز فعال میگردد. ترمزهای دیسکی پس از برخورد چرخ ها با باند، استفاده میشوند و به طور مستقیم بر روی چرخ ها اثر میگذارند. ترمزهای دیسکی بر دو نوع هستند: ترمز دیسکی هیدرولیکی و ترمز دیسکی بادی.

• نیروی رانش معکوس موتور

این نوع از ترمزها برای ایجاد نیروی مقاومت هوا و همچنین به منظور کاهش سرعت هواپیما استفاده میشود و زمانی که چرخ ها به طور کامل با زمین برخورد کنند، این ترمز فعال میگردد. در واقع ریورسر همان چیزی است که نیروی پیشران تولید شده توسط موتور را که باعث پیش بردن هواپیما میگردد، به عقب میراند. استفاده از این سیستم ترمز، صدای غرش مانندی را در هواپیما ایجاد مینماید.

• چتر ترمز

در هواپیماهای نظامی و شاتل های هوایی غالباً از این سیستم ترمز استفاده میگردد. اسا این روش هم استفاده از چتر در پشت پرنده و باز کردن آن برای کاهش سرعت میباشد. در روش های نوین و طراحی های جدید ترمز هواپیما، بسیاری از اشکالات برطرف شده و کارایی افزوده شده است. در روش های جدید چرخ هواپیما و سیستم ترمز آن به صورت یکپارچه طراحی میشود. به طوری که منطبق با ویژگی های هواپیما باشد. کارایی چرخ و ترمز آن با استفاده از طراحی کامپیوتری، مدل سازی پیچیده و روش های شبیه سازی تحلیلی در مرحله طراحی به حد مطلوب میرسد.

چراغ های هشدار دهنده پشت آمپر، یکی از مهمترین علائم هشدار دهنده خودرو به حساب می آیند. روشن شدن هر یک از این چراغ ها معنی خاصی را برای راننده به همراه دارد. تعدادی از این چراغ ها جنبه هشدار داشته و تعدادی دیگر فقط برای آگاه سازی راننده از وضعیت خودرو میباشند. در زیر به توضیح تعدادی از مهمترین مفاهیم علائم پشت آمپر پرداخته شده است.

در گذشته نیروی ترمز به یک میزان بین چرخ ها تقسیم میشد، اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و همچنین افزایش سرعت و شتاب خودروها، خودروسازان به این نتیجه رسیده اند که نباید نیروی ترمز به یک اندازه بین چرخ ها تقسیم گردد.

سیستم ترمز EBD نوعی کمک ترمز است که وظیفه کنترل میزان نیروی وارد شده به هر چرخ را هنگام ترمزگیری بر عهده دارد. در واقع این سیستم ترمز به عنوان مکمل سیستم ترمز ABS شناخته شده است. به طور کلی هر خودرویی که سیستم ترمز EBD دارد، قطعا دارای سیستم ترمز ABS میباشد. این سیستم ترمز، نیروی الکترونیکی ترمز را بین چرخ های جلو، عقب، چپ و راست متناسب با وزن وارد شده بر هر چرخ تقسیم میکند. این سیستم دارای سنسورهایی است با توجه به فشاری که بر هر یک از چرخ ها وارد میشود و همچنین اصطکاک هر چرخ، نیروی مناسبی را وارد می نماید.

نحوه عملکرد سیستم ترمز EBD در خودروهای جدید

ترمز EBD با توجه به وزن هر چرخ، نیروی مورد نیاز برای ترمز را اعمال میکند و موجب بهبود عملکرد ترمزگیری میشود. چرخی که وزن بیشتری را تحمل می کند، نیروی بیشتری برای ایستادن نیاز دارد تا ترمز بهتر صورت گیرد. یعنی هم قدرت و هم سرعت ترمز افزایش میابد. در بیشتر خودروها چرخ های جلو متحمل وزن بیشتری هستند و متناسب با آن نیاز به نیروی بیشتری دارند. هنگامی که در صندلی عقب سرنشینی وجود نداشته باشد، 60% نیرو به چرخ های جلو و 40% نیرو به چرخ های عقب وارد میگردد. سیستم ترمز EBD با اعمال نیروی مناسب، مانع از وارد آمدن نیروی بالا به چرخ‌هایی با اصطکاک کمتر شده و در نهایت مانع از  قفل شدن چرخ‌ها و خروج خودرو از مسیر متعادل میگردد. اگر این نیرو به شکل متناسب توزیع نشود، چرخ‌های سنگین‌تر با کمبود نیرو مواجه شده و در نتیجه خط ترمز افزایش پیدا می‌کند.

شرایط ضروری برای استفاده از سیستم ترمز EBD

• ترمزگیری در پیچ و هنگام دور زدن
• در حالت عادی
• حرکت در مسیرهای لغزنده
• زمانی که خودرو دارای بار اضافی و یا تعدادی مسافر باشد