گیربکس یکی از اصلی ترین اجزای وسایل نقلیه است و ارزش آن به قدری است که شاید بتوان آن را با موتور در یک جایگاه قرار داد. دو دلیل برای اهمیت بالای گیربکس مطرح است: اولین دلیل این است که هر موتوری دور محدودی داراست و بیشتر از آن نمیتواند کار کند و نکته دوم گشتاور معینی است که هر موتور با حداکثر دور خود میتواند تولید کند.

گیربکس که در زبان فارسی معادل آن جعبه دنده میباشد، ماشین هایی هستندکه بعد از موتور یا سر راه وسایل صنعتی قرار میگیرند و میتوان با کم و زیاد کردن نسبت توسط مکانیزم داخل گیربکس، گشتاور مورد نیاز دستگاه را به دست آورد.

به منظور مراقبت و نگهداری از گیربکس خودروهای اتوماتیک نکات مهمی وجود دارد که با رعایت آنها، عمر کارکرد گیربکس اتوماتیک افزایش یافته و از خراب شدن زودهنگام آن جلوگیری میگردد. این نکات عبارت اند از:

• شستن موتور خودرو

بر روی هر گیربکس اتوماتیک خودرو، قطعه ای به نام سلکتور نصب است که وظیفه آن تشخیص نمایشگر دست دنده میباشد.گاهی اوقات احتمال دارد که هنگام شستوشوی موتور اتومبیل، مقداری آب وارد این قطعه شده و موجب خرابی آن گردد و حتی گاهی لازم است که قطعه کاملا تعویض شود. بنابراین بهتر است در هنگام شستن موتور خودرو، آبی وارد سلکتور گیربکس اتومات نشود.

• بکسل کردن ممنوع

بکسل کردن خودروهای اتوماتیک در زمانی که قادر به حرکت نبوده و یا به هر خاموش میشود، کار درستی نیست. چراکه به هنگام بکسل، پمپ گیربکس قادر به پمپاژ نبوده و همچنین بوش های گیربکس قادر به روغن کاری نیستند و در نتیجه خسارت های جبران ناپذیری ممکن به گیربکس وارد شود. پس توصیه میشود برای جا به جایی خودروهای اتوماتیک به جای بکسل کردن خودرو، از جرثقیل یا خودروهای خوروبر استفاده گردد.

• بررسی به موقع روغن گیربکس

بررسی روغن گیربکس در خودروهای شاسی بلند، کامیون ها و بسیاری از خودروهای دیگر به آسانی چک کردن روغن موتور است. برای چک کردن روغن گیربکس لازم است گیج اندازه گیری سطح روغن را بیرون آورده و با یک دستمال خشک و دوباره سرجایش قرار داده شود. پس از مدتی دوباه آن را بیرون آوره و میزان .اقعی سطح روغن مشخص میشود. اگر سطح روغن از میران مشخص شده پایین تر باشد، احتمال نشتی روغن وجود دارد. از دیگر نکات مهم در مورد روغن گیربکس آن است که این روغن باید به رنگ قرمز بوده و علاوه بر شفاف بودن، نباید دارای بوی بدی باشد. در صورت ناشتن هر یک از این مشخصه ها، بهتر است برای تعویض روغن گیربکس اقدام شود.

• سرویس سیستم خنک کننده موتور خودرو

وظیفه خطیر و مهم این سیستم، جلوگیری از بالا رفتن بیش از حد دمای موتور است. بدین صورت که اگر دمای موتور از حد مجاز بالاتر رود، پیش از موتور خودرو، گیربکس در معرض آسیب دیدگی قرار میگیرد. پس نحوه کارکرد صحیح سیستم خنک کننده خودرو بسیار حائز اهمیت میباشد.

• عدم تعویض دنده در زمان حرکت خودرو

برای تعویض دنده خودروهای اتوماتیک، مثلا برای تعویض حالت D به حالت P، بهتر است خودرو کاملا ایست کرده باشد. اگر این عمل زمانی که خودرو در حال حرکت است انجام شود، گیربکس تحت فشار قرار گرفته و در دراز مدت دچار مشکلات اساسی میگردد.

• تعوض به موقع فیلتر گیربکس

گونه از گیربکس ها موجود است که دارای فیلتر میباشد. در این صورت لازم است که در فواصل معینی این فیلترها تعویض گردد. وجود فیلتر در گیربکس اتوماتیک بسته به برند و مدل خودروی متفاوت است. اکثر خودروهای جدید فیلتر گیربکس ندارند، اما اگر خودرویی در جعبه دنده فیلتر داشته باشد، باید زمانی که روغن گیربکس را تخلیه می کنند، فیلتر گیربکس نیز تعویض شود.